کد مطلب:29804 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:103

پادشاهی بنی امیّه و نابودی آن












5859. امام علی علیه السلام - بر منبر كوفه -:آگاه باشید كه خداوند، دو گروه بدكار قریش را لعنت كرده است:بنی امیّه و بنی مغیره را. امّا بنی مغیره، كه خداوند، آنان را در روز بدر با شمشیر، هلاك گردانْد؛ و امّا بنی امیّه، هیهات، هیهات! سوگند به آن كه دانه را شكافت و انسان را آفرید، اگر پادشاهی در پشت كوه ها باشد، بدان چنگ خواهند زد تا آن را به دست آورند![1].

5860. امام علی علیه السلام - در سخنرانی خود در مدینه -:اینان (شیعیان من)، چون تكّه ابرهای پاییزی، برای بدترین روز بنی امیّه گرد خواهند آمد. خداوند، دل هایشان را جمع خواهد كرد و چون انبوهیِ ابرها انبوهشان خواهد ساخت. آن گاه، راه هایی باز خواهد كرد كه چون سیل بزرگِ بین دو باغستان قوم ثمود، از خیزشگاهشان به حركت درآیند كه نه تپّه ای در برابرشان مقاومت خواهد كرد و نه كوه استواری آنها را باز خواهد گرداند.

خداوند، آنان را در دل دره ها پراكنده خواهد نمود و آن گاه، آنان را چون گنجینه های زمین، قرار خواهد داد و به وسیله آنان از مردمی، حقوق مردمی [ دیگر ]را باز پس خواهد گرفت و [ نیز ]مردمی را در سرزمین مردمی دیگر، جای خواهد داد، برای كنار زدن بنی امیّه، تا آنچه را غصب كرده اند، مورد تجاوز قرار ندهند.

خداوند به وسیله اینان پایه های استوار را از بین خواهد برد و بناهای ساخته شده از سنگ های اِرم را خواهد شكست و درون باغستان های زیتون را از آنان پر خواهد ساخت.

سوگند به آن كه دانه را شكافت و انسان را آفرید، این اتّفاق، خواهد افتاد و من، شیهه اسبان و غَریو مردانشان را می شنوم.

سوگند به خدا! آنچه در دستشان است، پس از همه برتری جویی های آنها و استقرارشان در شهرها، چون دنبه روی آتش، ذوب خواهد شد.

هر كدام از آنان بمیرد، گم راه خواهد مُرد و هر كدام از آنان كه مهلت یابد، به سوی خدای عزّوجل هدایت خواهد شد، و البته خداوند عزّوجل هر كس را كه توبه كند، می پذیرد.

و شاید خداوند، شیعیان مرا پس از پراكندگی، برای بدترین روز بنی امیّه گرد آورَد.[2].

5861. امام علی علیه السلام - در خطبه ای كه در آن، بنی امیّه را توصیف می كند -:آنان پس از گرد آمدنشان متفرّق شدند و از اصل خود، شاخه شاخه گشتند، بعضی از آنان به شاخه ای چسبیده اند و به هر سو كه شاخه پیچید، می پیچند. خداوند، آنان را چون ابر پاییزی برای بدترین روز بنی امیّه گرد خواهد آورد، دل هایشان را الفت خواهد داد و چون توده ابر، متراكم خواهد ساخت. آن گاه راه هایی برایشان خواهد گشود تا چون سیلِ دو باغستان قوم ثمود، از خیزشگاهشان برخیزند و [ در این صورت]، هیچ چیزی از دستشان سالم نمی مانَد و هیچ تپه ای استوار نیست و هیچ كوهی جلوی حركتشان را نمی گیرد و هیچ زمین بلندی جلوگیرشان نخواهد بود.

خداوند، آنان را در دل دره ها پراكنده می كند و چون گنجینه های زمین قرارشان می دهد. نیز به وسیله آنان از قومی، حقّ قومی [ دیگر] را خواهد گرفت و [ توسط آنان] برای قومی در سرزمینی دیگر، زمینه فراهم خواهد ساخت.

سوگند به خدا، آنچه از برتری و قدرت كه در دستشان است، چون دنبه روی آتش، ذوب خواهد شد.[3].

5862. امام علی علیه السلام - در اشاره به ستمگریِ بنی امیّه -:سوگند به خدا، آنان باقی خواهند ماند تا هیچ حرامی را رها نكنند، جز آن كه آن را حلال شمرند؛ و هیچ پیمانی را وا نگذارند، جز آن كه آن را بگسلند؛ و هیچ خانه سنگی یا پشمی ای نمانَد، جز آن كه ستم آنان در آن داخل شود و بدرفتاری شان آنان را بگریزاند؛ و تا دو گروه بگریند:گریه كننده ای كه برای دینش بگرید و گریه كننده ای كه برای دنیایش گریه كند؛ و تا آن كه یاری هر كدام از شما به دیگری، چون یاری بنده نسبت به مولایش باشد؛ به گونه ای كه هر گاهْ او را ببیند، اطاعتش كند و چون نبیند، بدِ او را بگوید؛ و تا آن كه گرفتارترینِ شما در آن روزگار، خوش گمان ترینِ شما به خداوند باشد.

اگر خداوند عزّوجل عافیتی را نصبیتان كرد، پذیرا باشید و اگر گرفتارتان كرد، شكیبایی كنید، كه پایان كار، از آنِ متّقیان است.[4].

5863. امام علی علیه السلام:بدانید كه ترسناك ترین فتنه بر شما از نظر من، فتنه بنی امیّه است؛ چون فتنه ای كور و تاریك است.[5].

5864. امام علی علیه السلام:آگاه باشید كه ترسناك ترین فتنه بر شما از نظر من، فتنه بنی امیّه است؛ چون فتنه ای است كور و تاریك كه شمول آن بر همگان است و آزارش ویژه خاصّان. هر كس در آن بنگرد، بلا دامنگیرش می شود و هر كس آن را نبیند، بلا از وی درمی گذرد.

سوگند به خدا، بنی امیّه را اربابان بدی خواهید یافت، چون ماده شتری كهن سال كه با دست بر زمین می كوبد، با پا لگد می زند و با دهانْ گاز می گیرد و اجازه شیر دوشیدن نمی دهد.

گرفتاری شما در دست آنان چنان پایدار خواهد شد كه كمك خواهی شما از آنان، چون كمك خواهی برده از اربابش یا كمك خواهی یك همراه از كسی كه همراهی وی را پذیرفته است، خواهد بود.

فتنه آنان با چهره ای ترسناك و با ستم دوران جاهلی بر شما فرود خواهد آمد، [ آن گونه] كه هیچ نور هدایت و نشان قابل دیدی در آن نیست. ما اهل بیت از آن فتنه در امانیم و در آن رها نیستیم.

آن گاه، خداوند عزّوجل شما را به دست كسی از بلا نجات خواهد داد كه آنان را خوار می كند و به اجبار به پیش می برد و جام پر از بلا را به آنان می نوشاند و جز شمشیر، بر آنان نكشد و جز لباس ترس بر آنان نپوشاند.

در این هنگام، قریش، دوست خواهد داشت تا دنیا و آنچه را در آن است، بدهد و یك بارْ مرا ببیند - گر چه به اندازه كشتن شتری باشد - آنچه را امروز گوشه ای از آن را [ از آنها] می خواهم و نمی دهند، یك جا بدهند و من بپذیرم.[6].

5865. امام علی علیه السلام:پاره ای می پندارند كه دنیا شتر زانوبسته (در اختیار) بنی امیّه است تا شیرش را به آنان بخورانند و زلال چشمه سارشان را به كامشان ریزد، و هرگز از گُرده این امّت، تازیانه و شمشیرشان برداشته نمی شود. آن كه چنین می پندارد، دروغ می گوید؛ بلكه بهره آنان از لذّت زندگی، جرعه ای است كه آن را لَختی می چشند و بعد، یك باره بیرون می افكنند.[7].

5866. امام علی علیه السلام - در یادكرد بنی امیّه -:اهل باطلِ دنیا، بر اهل حق، پیروز می گردند و زمین از تجاوز، ستم و بدعت، انباشته می شود تا آن كه خداوند عزّوجلجبروت آنان را بر زمین می زند و پایه هایشان را می شكند و میخ های آن را می كشد.

بدانید كه شما آن روزگار را خواهید دید! قومی را یاری كنید كه صاحب پرچم های بدر و حُنین اند؛ آنان را پناه دهید و دشمنان آنان را بر ضدّ آنان یاری نكنید؛ چرا كه بلا زودتر به سراغتان خواهد آمد و بدبختی به شما خواهد رسید.[8].

5867. امام علی علیه السلام:به خدا سوگند - ای بنی امیّه -، به زودی خواهید فهمید كه قدرت، در دست غیر شما و در خانه دشمنانتان است.[9].

5868. امام علی علیه السلام:به خدایی كه دانه را شكافت و انسان را آفرید، سوگند - ای بنی امیّه -، كه برای قدرت، كشته خواهید شد و خواهید فهمید كه به زودی، قدرتْ در دست دیگران و در خانه دشمنانتان است و پس از اندكی، [ دیگران نیز ]خبر آن را خواهند فهمید.[10].

5869. امام علی علیه السلام - درباره بنی امیّه -:این قوم، تا زمانی كه اختلاف نكنند، كمر قدرت را در دست خواهند داشت و هر گاه در بین خود اختلاف پیدا كنند، قدرت از دستشان خارج خواهد شد و تا روز قیامت به ایشان باز نخواهد گشت.[11].

5870. امام علی علیه السلام:بنی امیّه را فرصتی[12] است كه در آن می تازند و اگر در بین خود اختلاف ورزند، كفتارها برای غلبه بر آنان دهان می گشایند.[13].

5871. امام علی علیه السلام:سوگند می خورم و سوگند می خورم كه پس از من، بنی امیّه، چنان كه كسی خلط سینه را بیرون می اندازد، قدرت را كنار خواهند افكند و تا زمانی كه شب و روز در گردش است، آن را نخواهند چشید و از طعم آن، برخوردار نخواهند شد.[14].

5872. امام علی علیه السلام:بلای بنی امیّه پایدار خواهد ماند تا زمانی كه خداوند، جمعی را چون ابرهای پاییزی برمی انگیزد كه حكومت را از روی خستگی اداره می كنند و نه از امیری فرمان می برند و نه از مأموری. وقتی چنین شد، خداوند، پادشاهی بنی امیّه را از بین خواهد برد.[15].

5873. امام علی علیه السلام:بنی امیّه همچنان سوهان گم راهی را تیز خواهند كرد و برایشان در روی زمین، مهلت و نهایتی است تا آن كه در ماه حرام، خون محترمی را بر زمین می ریزند. به خدا سوگند، گویی به غُرنوق (جوان سپیدروی) قریش می نگرم كه در خون خود غوطه ور است.

هر گاه آنان چنین كردند، در روی زمین برایشان توجیه گری پیدا نخواهد شد و پس از پانزده شب، دیگر برای آنان حكومتی در روی زمین نخواهد بود.[16].

5874. مناقب آل أبی طالب - به نقل از اَعمَش، از مردی از قبیله همْدان -:ما همراه امیر مؤمنان در صِفّین بودیم. شامیان، سمت راست سپاه عراق را فراری دادند. اَشتر بر آنان تشر زد كه برگردید.

امیر مؤمنان خطاب به شامیان گفت:«ای ابو مسلم! آنان را بگیر» و این را سه بار تكرار كرد.

اَشتر گفت:مگر ابو مسلم با آنان نیست؟

[ علی علیه السلام] گفت:«منظورم ابو مسلم خَولانی نیست؛ بلكه منظورم مردی است كه در آخر الزمان از مشرق برمی خیزد. خداوند به دست او شامیان را نابود می سازد و پادشاهی بنی امیّه را می گیرد».[17].









    1. كنز العمّال:31753/363/11. نیز، ر.ك:تفسیر فرات:296/221.
    2. الكافی:22/64/8، الإرشاد:293/1.
    3. نهج البلاغة:خطبه 166.
    4. نهج البلاغة:خطبه 98.
    5. الغارات:10/1، شرح الأخبار:410/40/2 و 601/287.
    6. نهج البلاغة:خطبه 93.
    7. نهج البلاغة:خطبه 87.
    8. شرح نهج البلاغة:58/7.
    9. نهج البلاغة:خطبه 105.
    10. الإرشاد:276/1.
    11. الفتن:522/193/1؛ الملاحم والفتن:31/84.
    12. تعبیر امام علیه السلام در این جا «مِرْوَد» است. سیّد رضی گفته:«مِروَد» در این جا (بر وزن مِفْعَل از مادّه «اِرواد») به معنای مهلت و فرصت دهی است و این تعبیر، از فصیح ترین و شگفت ترین سخن هاست؛ گویی او مهلتی را كه آنان دارند، به میدان مسابقه تشبیه كرده كه در آن، تا نهایت می روند و وقتی به پایان رسیدند، نظامشان از هم می گسلد». (نهج البلاغة:ذیل حكمت 464)
    13. نهج البلاغة:حكمت 464، نثر الدرّ:311/1.
    14. نهج البلاغة:خطبه 158.
    15. الفتن:539/197/1.
    16. الفائق فی غریب الحدیث:161/2، شرح نهج البلاغة:131/19، در ادامه ابن ابی الحدید گفته: غرنوق، ابراهیم امام، شخصی قرشی است كه بنی امیّه او را كشتند و پس از كشتن او روزگارشان به سرآمد. در چگونگی كشتنش گزارش ها گوناگون است. گویند به شمشیر كشته شد و گویند او را در در گودال پر از نوره، خفه كردند. حدیث امیر مؤمنان علیه السلام، نوع اوّل را تأیید می كند.
    17. مناقب آل أبی طالب:262/2، بحار الأنوار:39/310/41.